Çocukların yaşlarına ve yanlış seslere bağlı olarak sahip oldukları artikülasyon hataları aslında normaldir. Çocuklar bir dilin seslerini üretmeyi öğrenirken, kelime üretimini ve koordine etmeyi kolaylaştırmak için kelimeleri basitleştireceklerdir. Bu basitleştirmelere fonolojik süreçler denir. Çocuk büyüdükçe ve olgunlaştıkça fonolojik süreçler doğal olarak ortadan kalkar. Bazı çocuklar içinse, dil ve konuşma terapisini gerektiren fonolojik süreçler devam edebilir.

3-4 yaşındaki bir çocuğun konuşma üretiminde ortadan kalkması beklenen yaygın fonolojik süreçler:

3 Yaşta Ortadan Kalkan İşlemler

Hece silme: Zayıf bir heceyi silme (telefon => tefon)

Önleştirme: Bir ön sesin arka bir sesin yerine konması (koltuk => toltut)

Son ünsüzü silme: Sözcüğün sonundaki ünsüzü silme (koltuk => koltu)

Çoğaltma: Fonemlerin veya hecelerin yinelenmesi (telefon => tete)

Seslerin yerini değiştirme: (şemsiye => şesmiye)

4 Yaşta Ortadan Kalkan İşlemler:

Ünsüz değiştirme: Kelimedeki bir sesi, başka bir sesle değiştirme (kapı => tapı)

Duraklaştırma:

• Sürtünmelileri duraklaştırma: (f, v, s, z, ş, j) gibi sürtünmeli sesleri (p, b, t, d) yapma (fare => pare)
• Durak-sürtünmelileri duraklaştırma: (ç, c) gibi sesleri (p, b, t, d) yapma (çocuk => dodut)

Sürtünmelileştirme: (ç, c) gibi sesleri (s, z, ş, j) olarak üretme (bıçak => bışak)

Türkçe için yaklaşık 6 yaşına kadar, tüm fonolojik süreçlerin çocuğun mevut konuşma üretiminde doğru olması beklenir.

Kaynakça: https://nspt4kids.com/parenting/common-childhood-mispronunciations/