Duyusal İşleme Bozukluğu, sıradan deneyimlere “uygun şekilde” yanıt verememektir. Bu bozukluğa sahip bir kişi, beş duyuyu (görme, işitsel, dokunma, koku ve tat), hareket duyusunu (vestibüler sistem) ve / veya vücudun uzaydaki konumunun farkındalığını (propriyosepsiyon) işlemlemekte zorluk çeker.

Duyusal işleme, bedenimizden ve çevremizden mesajları aldığımız yollardır. Duyu işleme tipik olduğunda, bu mesajları yorumlar ve amacı olan yanıtlarımızı düzenleriz. Örneğin, bir merdivenden çıkarken neler olduğunu düşünün. Beyniniz vücudunuzun yukarı doğru hareket etmesi ve pozisyon değiştirmesi gibi hisleri işler, giysilerinizin cildinize, ellerinizin ve ayaklarınızın merdivene değdiğini hissedebilirsiniz. Bu bilgileri işlemliyoruz ve sonra ayaklarımızı merdiven basamaklarına doğru hareket ettirmek, kendi ağırlığımızı yer çekimine karşı kaldırmak ve dengeyi korumak gibi uyarlanabilir yanıtlar alıyoruz.

Duyu işleme bozukluğu olan bireyler bu duyusal mesajları yorumlamakta güçlük çekerler. Bu bireyler bilgileri alırlar, ancak bilgi anormal olarak algılanır ve rahatsızlığa, ağrıya veya karışıklığa neden olabilir.

Duyu işleme bozukluğu olan bir kişi, duyular yoluyla alınan bilgileri işleme ve bunlara göre hareket etme konusunda zorluk çeker, bu da günlük görevleri yerine getirmede zorluklar yaratır. Duyu işleme bozukluğu olan bir birey, aşağıdaki belirtilerin birini, birkaçını veya tümünü gösterebilir:

• Aşırı duyarlılık: Dokunma, hareket veya seslere karşı aşırı duyarlılık.
• Duyarsızlık: Dokunmaya, harekete veya seslere karşı duyarsızlık.
• Kendi kendini düzenleme zorluğu: Alışılmadık derecede yüksek veya alışılmadık derecede düşük aktivite seviyesi.
• Propriyoseptif farkındalığın azalması: Kişinin vücudunun nerede olduğunu bilmede zorluk çekmesi.

Diğer özellikler şunları içerebilir:

• Dikkatin kolayca dağılması,
• Fiziksel sakarlık veya dikkatsizlik,
• İtici olmak,
• Bir durumdan diğerine geçiş yapmada zorluk,
• Zayıf benlik kavramı,
• Öz kontrolde eksiklik,
• Sosyal ve / veya duygusal problemler,
• Dil-konuşma becerilerinde veya akademik başarıda gecikmeler.

Duyusal işleme bozukluğunun doğrudan bir nedeni olmasa da, duyusal işleme sürecindeki bir tutarsızlığın bu bozukluğun kökü olduğunu biliyoruz. Merkezi sinir sisteminin orta-beyin ve beyin sapı bölgeleri, duyusal işlemede rol alan merkezlerdi. Ön araştırmalar duyusal işleme bozukluğunun kalıtsal olabileceğini düşündürmektedir. Prenatal ve doğum komplikasyonları ve çevresel faktörler de duyusal işleme bozukluğuna katkıda bulunabilir. Duyusal işleme bozukluğu genellikle otizm gibi diğer bozukluklarla birlikte ortaya çıkar, ancak bu durum her zaman böyle değildir.

Duyu işleme bozukluğu olan bireylerde genellikle dil ve konuşma bozuklukları da görülür. Konuşma ve dil gelişimi, bunlarla sınırlı olmamak üzere, işitsel ve görsel uyaranların işlenmesi, motor planlama ve vücudun propriyoseptif bilgisi gibi çeşitli temel süreçleri gerektirir. Bu ve diğer duyusal işlem alanlarındaki zorluklar konuşma ve dil gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Tanılama

Duyusal işleme bozukluğunu dil ve konuşma terapistleri tanılayamaz, ancak çocuk doktorları ve gelişim uzmanları tanılayabilirler. Duyusal işleme bozukluğu henüz Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (4) (DSM-4) tanımlanmamıştır, ancak şu anda bozukluk hakkında daha fazla bilgi toplamak için araştırmalar sürdürülmektedir.

Tedavi

Duyusal işleme bozukluğu tedavisi genellikle ergoterapistler tarafından sağlanır. Tedavi görme, sesler, koku, dokunma, propriyoseptif duyu ve vestibüler duyular dâhil olmak üzere çeşitli duyuları birleştirmeye odaklanır. Duyu işleme tedavisinin hedefleri her çocuk için farklıdır ve çocuğun özel zorluklarına bağlı olarak büyük ölçüde değişir.

Tedavi alanları şunları ele alabilir:

• Kaba motor beceriler
• İnce motor beceriler
• Motor planlama / uygulama
• Postüral kontrol
• Koordinasyon
• Denge
• Güç

Kaynakça: https://bilinguistics.com/disorder/sensory-processing-disorder/