Yürütücü işlev becerileri, eylemleri yönlendiren ve tamamlayan davranışlardır. Bunlar, görevleri tamamlamamıza ve hedeflere ulaşmamıza yardımcı olmak için bağımsız olarak kullandığımız becerilerdir.

 

Bunları bir göreve ait olan bireysel beceriler olarak değil, görevi tamamlamak için gereken davranışlar olarak düşünün.

 

Yürütücü işlev becerileri akademik başarı için çok önemlidir. Bu beceriler doğrudan okulda öğretilmemekte ancak sınıf ortamında kullanılması beklenmektedir. Başlatma, problem çözme, çalışma belleği, inhibisyon (baskılama) ve organizasyon gibi becerilerin bağımsız kullanımı hem yetişkinler hem de çocuklar için zordur.

 

Yürütücü işlev becerilerindeki sorunlar DEHB, Öğrenme Güçlükleri, Anksiyete, Depresyon, Otizm Spektrum Bozukluğu ve çeşitli tıbbi durumları içeren durum ve tanılarda görülebilir. Bununla birlikte, DSM-V ölçütünde Yürütücü İşlev Becerileri Bozukluğu tanısı için neyin gerekli olduğuna dair herhangi bir spesifik kriter yoktur.

 

Yaşa Göre Yürütücü İşlev Becerileri:

Okul öncesi yıllarda, prefrontal beyin sistemleri yeni nörolojik bağlantılar kurmak ve beyindeki mesajların aktarımını hızlandırmak gibi hızlı değişikliklere uğrar. Bu yıllar yürütücü işlev becerilerinin, özellikle inhibisyon, kural kullanımı, çalışma belleği ve motor kalıcılığın, sosyalleşmenin ve akademik öğrenmeye hazır olmanın gelişiminde kritik bir rol oynadığı zamandır. Eğitimin ilk yıllarında çocuk nasıl öğrenci olacağını öğreniyor. Çocuğun işi tamamlamasına yardımcı olmak için birçok yapısal yapı ve rutin vardır. Çocuklar büyüdükçe, öğretmen müdahalesinin ve organizasyonunun doğal iskeleleri kaldırılır ve bağımsızlık ihtiyacı vurgulanır.

 

Çocuklar okul çağına geldiklerinde, yürütücü işlev becerileri, özellikle her türlü öğrenme sorununun üstesinden gelme çabalarında, akademik becerilerin başarılı bir şekilde kazanılması ve etkin kullanımı için merkezi bir öneme sahiptir. Bu yaşta, çocukların daha uzun görevleri tamamlamaları için birden fazla yürütücü işlev becerisi edinmeleri beklenir.

 

 

Bu çocuklar ergenlik çağına girdikçe, yürütücü işlev becerilerine olan ihtiyaçları on kat artmaktadır. Bu yaşta, becerilerin kendiliğinden kullanımı, görevlerin stratejik olarak başlatılması ve zihinsel esneklik ile yürütücü işlev becerilerinde zorluklar görülebilir. Anlam endişeleri artık dürtü düzenlemesi ile ilgili değil, iş / zaman yönetimi konusunda eylem başlatmak ve işi tamamlamak için örgütsel stratejiler geliştirmekle ilgilidir.

 

 

Yürütücü İşlev Becerilerine Yönelik Müdahaleler:

Yürütücü işlev becerilerine yapılacak müdahalenin temel bir bileşeni, tekniklerin gerçek yaşam bağlamında olması gerektiğidir. Akademik ve yaşam taleplerini taklit eden görevler sırasında öğretim, becerinin daha iyi taşınmasını sağlar. Günlük aktivitelerle problem çözmeyi öğretmeye yönelik bu sistematik yaklaşım en iyisidir. Başlangıçta becerileri öğrenmek için tanıdık görevler kullanılmalıdır. Öğrenme sürecinde yeni görevlerin kullanılması, olası başarısızlık sonrası algılanan zorluk, stres veya kaygı nedeniyle zora girebilir.

 

Özellikle, çocuk belirli bir dizi adımdan sonra (rutini uygulamak için birden fazla fırsatla) çok adımlı bir görevi tamamlamayı öğrendiğinde, görev tandık hale gelir. Çocuk daha sonra dışardan aldığı ipuçlarına daha az güvenerek fonksiyonel aktiviteleri geliştirebilir.

 

Müdahaleler, ihtiyaç duyulacak ortamda aşırı öğrenmeyi veya otomatikliği desteklemek için pratik edilmeli, çalıştırılmalı ve uygulanmalıdır. Bu, çocuğun davranış alanları ile ilişkili olan “nasıl ve ne zaman” becerilerini açıkça destekleyecektir.

 

Çocuğun üstbilişsel becerilerini geliştirmeye de önem verilmektedir. Üst biliş aslında düşünmeyi düşünüyor. Çocuğa bir aktiviteye veya göreve başlamadan önce düşünmeyi ve plan yapmayı öğretiyorsunuz.

Son adım, günlük görevler için basitleştirilmiş, tutarlı rutinler oluşturarak çocuğun çevresini yapılandırmayı içerir. Öğretim ve aktarma her ortamdaki müdahalelerde en etkili olandır. Bu müdahaleler sözel ipuçlarını, sözsüz hareketleri, programları, kontrol listelerini, alarmları, zamanlayıcıları (işitsel veya görsel) ve / veya çevresel değişiklikleri içerebilir.

 

Ek olarak, başarıyı sağlamak için motivasyonel bir ödül/sonuç sistemi ve/veya kendi kendine konuşma yöntemleri de kullanılabilir.

 

Kaynakça:https://nspt4kids.com/parenting/executive-functioning-skills-for-school-success-2/

 

 

Dilgem uzmanlarından destek almak ve randevu oluşturmak için:

+90 (216) 456 42 42
+90 (533) 165 60 94